Wyprzedził swoją epokę – mówią dziś o nim. Założyciel placówek wychowawczych, społecznik, człowiek, który podjął ogromny wysiłek duchowy, by – w czasach zaborów – przyczynić się do zbudowania wolnej Ojczyzny.
Drogę do odnowy moralnej Ojczyzny dostrzegał w kształceniu, opartym na katolickim wychowaniu oraz polskiej literaturze. Przypominał wydarzenia historyczne, wielkie postacie Polaków – pokazując, w jaki sposób żyli chrześcijaństwem. Był entuzjastą pracy nad sobą na trzech poziomach: duchowym, intelektualnym i fizycznym.
Dziecko – polska przyszłość
Urodzony w połowie XIX w. pod Przemyślem, od najmłodszych lat był świadkiem nędzy fizycznej i duchowej, której doświadczali najbiedniejsi w Galicji. Dlatego od początku swojej działalności szczególną troską otaczał najbiedniejszych, szczególnie dzieci i młodzież.
„Dusza dziecka jest jak gleba niezaorana, umiej ją uprawiać, a wyda owoc stokrotny” – podkreślał.
Działalność bł. Markiewicza jest związana szczególnie z Miejscem pod Krosnem, które na jego wniosek w 1897 r. zostało przemianowane przez Sejm Galicyjski na Miejsce Piastowe. To tu utworzył Instytut Wychowawczy dla biednej młodzieży, niosąc pomoc materialna i duchową. Instytut przygotowywał też wychowanków do samodzielnego życia: ucząc krawiectwa, szewstwa, stolarstwa, bednarstwa i wielu innych rzemiosł oraz szeroko rozumianego, wyspecjalizowanego rolnictwa. W ten sposób przeciwstawiał się biedzie fizycznej i moralnej. W Instytucie zapewnił wychowanie setkom chłopców. A jego metodę dobrze oddaje zdanie: „religia stanowi sekret wychowania, ponieważ przestrzeganie jej zasad i przykazań religijnych ułatwia wzajemne zrozumienie, okazywanie pomocy i życzliwości”…
Moralność buduje naród
Przeciwstawiał się złu, nie licząc się z konwenansami, hamującymi lub wręcz uniemożliwiającymi przeprowadzanie reform społecznych.Zabiega w sposób szczególny o trzeźwość narodu, jego zdrowy patriotyzm i kształcenie warstw najbardziej zaniedbanych. Widząc niesprawiedliwość, nędzę, brak pracy i różne formy deprawacji, opracował integralny program odnowy. Hasłami przewodnimi tej odnowy były dwa hasła: „Powściągliwość” i „Praca”. Wskazywał, jak w ten sposób doprowadzić do rozwoju narodu. Poprzez przeznaczanie funduszy na rzeczywiste potrzeby zamiast na zbytki, inwestowanie w polskie przedsięwzięcia, wspieranie polskich banków.
Szczególnym kultem obdarzył św. Michała Archanioła, patrona od walki duchowej. Jemu powierzył dwa, założone przez siebie zgromadzenia: Zgromadzenie św. Michała Archanioła (michalici) i Zgromadzenie Sióstr św. Michała (michalitki), które prowadzą dzieła, zapoczątkowane przez bł. Markiewicza, do dziś.
– Wiara, system społeczny, literatura, historia i byt polityczny stanowią o życiu i potędze Narodu – wskazywał w swoich pismach, w jaki sposób budować Ojczyznę. Te jego słowa przypomniał Senat RP w 2012 r., w stulecie śmierci błogosławionego.
Dorota Niedźwiecka
